Энэ зохиол бол Оросын монголч эрдэмтэн Поповын хийсэн монгол зохиолын дээж бичигт “Зайдан хар үхэрт хөвгүүний тууж” нэртэйгээр анх 1836 онд хэвлэгдсэн юм. Дараа “Багш шавийн үлгэр” нэртэй тусгай жижигхэн дэвтэр болж 1923 онд Улаанбаатарт хэвлэгдсэн байна.
Энэ зохиол гар бичмэлээр монголын дотор түгээмэл байдаг бөгөөд үүний нэг “Эртний Луй гүн хэмээх бичгийн багшид сэргэлэн шавь бага хөвгүүн цэцэн үгээр хариулсан үгсийн найруулга” нэртэй зохиол “Олон зүйлийн сургаал шүлэг домог...” гэдэг түүвэр бичмэл дэвтрийн дотор багтаж, Монгол улсын номын санд хадгалагдаж байна. Бас тод үсгээр бичсэн "Гурван наст хөвгүүний тууж” хэмээх бичмэл эх буй. Одоогийн хэвлэж байгаа зохиолыг дээр дурдсан дөрөв таван эхээс нэгтгэж бэлтгэсэн юм.
Уг зохиолын эхний хагасыг хятадаас орчуулан монголчилж сүүлийн хагасыг монгол төвдийн ардын үлгэрээс авч найруулсан бололтой юм. 1940˗өөд оны үед Дундад улсын бага дунд сургуульд хэрэглэж байсан хятад хэл бичгийн сурах бичгийн дотор Күнз, нэг бяцхан цэцэн хөвгүүнтэй хэлэлцэж дийлэгдсэн үлгэр байсан хэмээмүй. Эр үхэр сааж элгэн тараг бүрэх тухай хэлэлцсэн зүйл “Эрдэнийн сан Субашид”˗ийн дөрөвдүгээр бадгийн тайлбар их эм түшмэлийн үлгэрийн дотор буй.
Ц. Дамдинсүрэн
