Санкт-Петербург хотноо суралцаж ахуй үе Эрмитаж хэмээх хүн төрөлхтний олон үеийнхний их цуглуулга бүхий сүрлэг ордон музейн хосгүй нандин дурсгалуудаар хараа мэлмий хийгээд төрөлх оюунаа сэргээн баясгаж явав.

...Эртний дурсгалуудыг дэлгэсэн тэрхүү анир чимээгүй их танхимд ороход эрт үеийн Хүннү болон XIII зууны их Монгол гүрэн, бурхан шашинт үеийн үнэр ханхалж тухайн цаг үе рүү бие сэтгэлийг минь аваачин үнэн түүхээ тодруулан хүүрнэх шиг их сэтгэгдлийг төрүүлдэг сэн.

Өмнө нь сураг төдий мэдэх Хүннүгийн алдарт ширдэг, Чингисийн чулуу, Алтан ордны үйсэн дээрх бичиг зэрэг монгол түмний утга соёлын ховор чухаг дурсгалуудыг хуруу гараараа барин үзэж мэдэрвэй.

Багад буурал аавын минь ширж суудаг ширмэл ширдэг, авдрын нүүрэн дээрх зураг хээ чимэглэл бүхэн энэхүү танхимд буй Ноён уулын булшнаас олдсон ширдэг, аравч, улаан шунхаар зурсан хун галууны модон дээрх зураг лугаа холбогдохыг анзаарч нүүдэлч монгол түмний урлахуйн уламжлал мянга мянган жилээр тасралтгүй үргэлжлэн хөгжиж өвлөгдсөөр ирсний нууцыг ухаарч, мөхөс би бээр мөн түүнийг бие сэтгэлээрээ дамжуулан хойч үедээ өвлүүлэн сургах үүрэг хүлээсэн буюу. Эртний монголын урлаг түүний дотор Хүннү дээдсийн урлаг бодол санааг минь эзэмдэн явдаг тул өөрийнхөө ажиглалт, тэмдэглэлдээ тулгуурлан энэхүү товхимлыг бүтээвэй. Энэхүү номын эхийг уншиж үг бичлэгийн алдаа эндүүрлийг ариутган шүүж, түүх, утга соёлын талаар үнэтэй сургамж хайрласан дэд доктор, дэд профессор Р. Ринчэнсамбуу, мөн Хүннүгийн үеийн олон арван булш малтаж монголд төдийгүй дэлхийд алдартай ховор хосгүй дурсгалыг олж илрүүлсэн археологич, дэд доктор Д. Наваан авгай нарт гүн талархлаа дэвшүүлье.

 Зохиогч С. Бадрал