Таргуд Ядамжавын Цэвэл
(1902 - 1984)
Хэлзүйч эрдэмтэн Ядамжавын Цэвэл 1902 оны 7 сарын 30-нд Сайн ноён хан аймгийн Чин сүзэгт номун хан хутагтын шавь, одоо Баянхонгор аймгийн Галуут сумын нутаг, Талын толгой гэдэг газар 1902 онд мэндэлж, 1910 онд Мандалын хүрээнд шавилан суужээ.
1915 онд Чин сүзэгт номун хан хутагтын Шавьд байгуулсан сургуульд суралцаж байв.
1917 оноос Чин сүзэгт номун хан хутагтын Шавийн тамгын газарт тал бичээч, бичээч,
1923 оноос Засгийн газар бичээч, нягтлан бодогч,
1924 оноос Цэцэрлэг Мандалын аймагт суух Засгийн газарын төлөөний түшмэлийн туслах, төлөөний түшмэл,
1926 оноос Ардыг Гэгээрүүлэх Яамнаа Ардыг боловсруулах хэлтсийн дарга, мөн Яамны Эрхэлсэн түшмэл (одоогийнхоор дэд сайд) бөгөөд Гадаадад суралцагчдыг эрхэлсэн комиссын нарийн бичгийн дарга,
1929 оноос Судар бичгийн хүрээлэн, Шинжлэх ухааны хүрээлэн, одоогийн Шинжлэх Ухааны Академийн Ерөнхий хэлтэс, Улсын Архив, Номын санд газар, тасгийн эрхлэгч, дарга, эрдэм шинжилгээний ажилтан, ЭШ-ний ахлах ажилтан зэрэг ажлыг хийж байгаад
1978 онд өндөр насны тэтгэвэрт гарчээ.
Тэрбээр 1929 онд Монголын уран зохиолчдын анхдугаар бүлгэмд гишүүнээр элссэн байна.
1926-1930 онд Оюутны сургууль, Багш нарын давтан сургууль, Нутгийн захиргаа болон Хууль цаазны сургууль, Нягтлан бодох санхүүгийн түр сургууль, дунд сургууль;
1934/1937 онд Цаг уурын тэмдэглэгч нарын түр сургууль; Номын санч нарын түр сургууль;
1938 онд Эрдэм шинжилгээний ажилтан бэлтгэх түр сургууль;
1941 онд Монгол Улсын Их сургуулийн бэлтгэл анги;
1943 онд Цэргийн дарга нарын давтан сургууль;
1960-1961 онд Номын санч нарыг бэлтгэх курст монгол хэл бичиг, монголын эртний хууль цааз, Үндсэн хууль, Нутгийн захиргааны дүрэм зэрэг хичээл зааж байжээ.
Тэрээр 1943 онд Шинжлэх Ухааны хүрээлэнгийн сурвалжлагч гишүүн,
1946 онд жинхэнэ гишүүн,
1951 онд тэргүүлэгч гишүүнээр сонгогдсон байна.
Я.Цэвэл 1984 оны 8 сарын 17-нд Улаанбаатар хотноо нас нөгчжээ.
Я. Цэвэл 50 гаруй жил эрдэм шинжилгээний ажил хийхдээ Монгол хэлний үгийн сан, найруулгазүй, түүх, угсаатны судлал, түүхэн газарзүй, соёл, Монголын шинжлэх ухааны түүх, сурган хүмүүжүүлэх салбараар ажиллаж бие даасан ном, товхимол, өгүүлэл олныг нийтлүүлснээс гадна энэ хэр нийтийн хүртээл болж хэвлэгдэн гараагүй бүтээл нэлээд буй. Тэдгээр бүтээлүүд нь дараа дараагийн үеийнхний судлагааны ажлын суурь болсоор ирсэн билээ. Тухайлбал: "Монгол хэлний товч тайлбар толь" нь 1966 оноос хойш дэлхийн олон оронд гарсан монгол хэлтэй холбогдол бүхий тольд үндсэн хэрэглэгдэхүүн болсоор иржээ. Уг толь 2002 онд монгол бичгээр БНХАУ-д дахин хэвлэгджээ.
Үүнээс гадна 1936-1937 онд хэвлүүлсэн номзүйн хоёр бүртгэл нь монголд шинэ цагийн Номзүйн суурийг тавьсан гэж үздэг.
Эх сурвалж: wikipedia
