Георгий Мокеевич Марков
(1911 - 1991)
Зөвлөлтийн нэрт зохиолч Георгий Мокеевич Марков Томск мужийн Новокусково сууринд анчин Мокей Фроловичийн хүү болон төржээ. Бага наснаас Сибирь нутгийн сүрлэг байгаль, ажилсаг, гүдэсхэн хүн ардтай нь ойр дотно танилцжээ.
Г. М. Марков 13 настайдаа комсомолын гишүүн болж тэр үеэс эхлэн «бийр янтай бичгийн ажил» сонирхож, «Томскийн тариачин» сонинд «Чоныг дийлсэн нь» нэртэй анхныхаа бяцхан мэдээг бичиж нийтлүүлсэн байна. Түүнээс хойш идэвхтэн сурвалжлагч болж төвийн сонин хэвлэлд тасралтгүй бичсээр 20 насандаа «Нөхөр» гэдэг сэтгүүл, дараа нь «Большевикийн залгамж үе» сонины эрхлэгч болжээ. Тэр анхныхаа том бүтээл болох «Строговынхон» гэдэг романаа найман жил бичиж, 1939 онд Эрхүү хотноо хэвлүүлсэн юм. Эх орны дайны эхний өдрөөс эхлэн Г. М. Марков фронтын «Дайчин харуул» сонины сурвалжлагч болж, Зөвлөлтийн Алс Дорнодын хилийн цэргүүдийн ажил, амьдралтай дотно танилцсан байна. Энэ сонины сурвалжлагч байхдаа тэр Монголын Ардын Армийн дайчид, цэрэг, офицеруудтай нэг бус удаа уулзаж явсан байна. 1945 онд Г. М. Марков Квантуны армийг бут цохиход оролцсон юм. Хожим энэ туршлагадаа үндэслэн «Явган цэрэг» буюу сүүлд «Хянганыг давсан бүргэдүүд» гэж нэрлэсэн туужаа туурвижээ. Тэр жил «Строговынхон» романы тэргүүн, дэд дэвтэр хэвлэгдсэн билээ. Романд алс бөглүү Сибирь нутгийн тариачид Октябрийн хувьсгалын нөлөөгөөр сэргэн, шинэ амьдрал зохион аж төрж байгааг Строгоновынхны гурван үеийн амьдралаар тусган харуулжээ. 1952 онд энэ романаараа Г. М. Марков ЗСБНХУ-ын төрийн шагнал авсан юм.
Зохиолч бас «Эх газрын шим», «Эцэг, хөвгүүд» роман бичжээ. Сибирийн алс нутагт хувьсгалын гэрэл гэгээ хэрхэн нэвтэрч, өргөн олон түмнийг хамарч байгааг яруу тод харуулсан «Сибирь» роман нь 1971 онд нийтлэгдэж энэ зохиолоороо Лениний шагнал хүртсэн юм. Олон жилийн турш Зөвлөлтийн Зохиолчдын хороог тэргүүлж, зөвлөлтийн утга зохиолыг хөгжүүлэхэд оруулсан хувь нэмэр, гавьяа зүтгэлийг нь үнэлж, түүнд ЗХУ-ын Социалист Хөдөлмөрийн Баатар цолыг хоёр удаа олгожээ.
Идэр залуу цагтаа Монгол орны эрх чөлөө, тусгаар тогтнолыг хамгаалах үйлст хүчин зүтгэлцэж явсан Г. М. Марков Зөвлөлтийн Зохиолчдын Эвлэлийн байгууллагыг тэргүүлж олон жил ажиллахдаа зөвлөлт, монголын зохиолчдын байгууллагын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх, манай хоёр орны ард түмний уламжлалт найрамдлыг бэхжүүлэхэд авьяас чадвараа зориулсаар ирсэн юм.
Г. М. Марковын «Сибирь» роман 1980 онд манай уншигчдын хүртээл болсон билээ.
Эх сурвалж: "Хүүхэд залуучуудын нэвтэрхий толь - 3" (1988 он)
