Каюм Тангрыкулиев
(1930 — 2014)
Хүүхдийн нэрт зохиолч Каюм Тангрыкулиев 1930 онд Туркмений Кзылаяк гэдэг бяцхан гацаанд төржээ. Дунд сургуулиа төгсгөөд хамтралын тугал хариулах, хөвөн хураах зэрэг ажил хийж эхлэв.
Каюмын сайн хүлэг нь унадаг дугуй байжээ. Тэр нь хамтралын шууданч болоход хүргэв. Өдөр болгон сонин сэтгүүл, захидал тарааж, хүмүүсийн дунд орж эхэлсэн нь түүний уран бүтээлд их нөлөө үзүүлсэн байна. Дараа нь Керки хотын дунд сургууль, Ашхабад хотын их сургуулийг төгсгөж, Туркмений улсын хэвлэлийн газар редактор, шинжлэх ухааны академийн утга зохиолын институтийн эрдэм шинжилгээний туслах ажилтан зэрэг ажил хийж байв.
Удалгүй «Туркменистан» хэвлэлийн газрын хүүхэд залуучуудын редакцыг удирдаж, "Дайны дараах Туркмений хүүхдийн яруу найраг" сэдвээр дэд эрдэмтний зэргийг амжилттай хамгаалжээ. Түүний дараа Ардын Боловсролын Яаманд дээд сургууль хариуцсан ажилтан, сурган хүмүүжүүлэх ухааны институтийн секторын эрхлэгч зэрэг ажил хийж, их дээд сургуульд хүүхдийн утга зохиолын хичээл зааж байлаа.
Каюм Тангрыкулиевийн уран бүтээлийн зам сургуулийн ширээнээс эхэлжээ. Анхны нь шүлэг районы сонинд нийтлэгджээ. Шүлгийн нэр нь «Найз охид». Хөвөнгөө цасанд даруулчихгүйн тул шамдан хурааж буй хоёр бүсгүйн харилцан ярианы маягаар шүлгээ бичжээ. Нөхөд нь түүнийг магтан сайшааж, харин утга зохиолын багш нь «Чиний шүлэгт уран сайхан тун бага байна» гэж шууд хэллээ. Каюм тэр үед жинхэнэ сонинд нийтлэгдсэн шүлгийг шүүмжилж болдог юм байх даа? гэж бодож байсан авч, олон жилийн дараа багшийн хэлсэн үг үнэн болохыг мэджээ.
Түүний шүлгийн түүвэр орос хэлээр анх 1959 онд «Цагаан улиангар» нэртэй гарсан байна. «Аливаа жимсийг өөрсдөө тарьцгаа, амт нь илүүг өөрсдөө мэдэцгээ!» хэмээх бяцхан ном нь зохиогчдоо баяр талархал, алдар хүндийг авчирчээ.
Каюм Тангрыкулиевын «Өөрийнхөө нүдээр харлаа», «Тогос», «Салхи, Ага хоёр», «Гелди, түүний ажил үйлс» зэрэг олон ном нь Туркмений бяцхан уншигчдын сонирхлыг ихэд татжээ. Түүний ном орос, узбек, азербайжан, украйн, эстон, латви, киргиз хэлнээ орчуулагдсан байна.
Тангрыкулиев «Агуу их Махмуд» гэдэг баатарлаг үлгэр - найраглал бүтээжээ. Мөн Ш. Руставелийн «Барсан хэвнэгт баатар». П. Ершовын «Бөхтэй морьхон» болон Я. Райнис, С. Маршак, С. Михалков, Б. Чалый нарын нэрт зохиолчдын бүтээлийг Туркмен хэлнээ орчуулсан байна.
1972 онд «Дутар аз жаргалаа магтан дуулна» ном нь Зөвлөлт Туркмений Махтумкулийн нэрэмжит төрийн шагнал хүртжээ.
Эх сурвалж : "КАЮМ ТАНГРЫКУЛИЕВ : ХОНЬЧНЫ НҮД (Улаанбаатар, 1981)
"
Дэлгэрэнгүйг Wiki-гээс
