Ойдовын ЦЭНД
(1929 - 1980)
Зохиолч О. Цэнд 1929 онд Архангай аймгийн Чулуут сумын нутагт малчин ардын гэр бүлд төржээ. Уран зохиолын ажлыг 1954 оноос сонирхон оролдож хүүхдэд зориулан нэлээд өгүүллэг бичсэн нь «Ёлын тайга» (1967) нэртэй ном болон хэвлэгджээ.
Эх сурвалж : "Хүүхдийн уран зохиоын дээж" (1971) номоос
Чулуут сумын нутагт 1929 онд малчин ардын гэр булд төржээ. Тэрээр бага, дунд сургуульд суралцан 1948 онд Улаанбаатар хотод Холбооны техникумыг төгсөж телефон харилцааны техникчийн мэргэжлийг эзэмшин Архангай аймагт томилогдон очиж бух амьдралаа холбоо харилцааны ажилд зориулан, баруун аймгуудыг холбооны шугамтай болгох ажилд гар бие оролцон ажиллажээ.Зохиолч О.Цэнд уран зохиолын бүх төрлөөр авьяас чадлаа сорьж үр бүтээлтэй ажилласан нэртэй, ахмад зохиолчдын нэг байлаа. Тэрээр "Маш нууц" (1950), "Дулмаа олонтой нутаг"(1965), "Эгийн саарал",(1980),"Ёлын тайга"(1984), "Алтан соёот гахай" зэрэг өгүүллэг, тууж, хүүхдийн зохиол, "Тайхир-Тамир" яруу найргийн түүвэр, "Холбоогоор сонин юу байна?" хошин жүжиг, "Тамирын бэр" (Л.Вангантай хамтарч), "Нэгдлийн хүү", "Эгийн домог" зэрэг яриан жүжиг бичиж уншигч, үзэгч олны танил болсон зохиолч юм. О.Цэнд 1948 онд Монголын зохиолчдын анхдугаар их хуралд оролцсоноосоо хойш олон удаагийн их хуралд төлөөлөгчөөр сонгогдож байлаа. Тэрээр хөдөөгийн амьдрал, тэр тусмаа төрсөн нутаг орныхоо ахуй байдлыг сайн мэддэг учраас зохиолынхоо сэдэв, үйл явдлыг авч уран сайхны аргаар сайтар боловсруулан бичдэг байлаа. Түүний зохиол бүтээл нь улс нийгмийн бүхий л салбарын ээдрээт амьдралыг өргөн хамарсан баялаг агуулгатай, уншихад сэтгэлд нийлэмжтэй яруу тансаг, энгийн хэллэгтэй, дур дүрслэлийг чадмаг гаргасан байдгаараа онцлогтой юм. О.Цэнд яруу найраг, өгүүллэг, туужаас эхлэн уран зохиолын том төрөл болох роман бичлэгт шилжиж амьдралынхаа сүүлчийн жилүүдэд "Буурал Эг" романыхаа тэргүүн дэвтрийг төгсгөсөн боловч романаа бүрэн дуусгаж амжилгүй хорвоогийн мөнх бусыг үзүүлсэн юм. Чулуут сумын уугуул иргэд нутгаас төрсөн нэрт зохиолч О.Цэндийн 70 насны сүүдэр зэрэгцсэн ойг 1999 оны 8 дугаар сард шүтдэг Цогтсүмбэр хайрхныхаа тахилгатай хамтруулан тэмдэглэж төрсөн гэрийн нь бууринд "Хүрэл тулга" мөнхөлсөн нь хойчийн үед дурсагдах явдал болсон юм.
Эх сурвалж : Архангай аймаг Чулуут Сум - Хүлэг морьд (ucoz.com)
