Пьер Огюстен Бомарше
(1732—1799)
Францын жүжгийн алдарт зохиолч Пьер Огюстен Бомарше бол феодалын бурангуй ёсны үед «Эрх чөлөө, тэгш байдал, ах дүүгийн барилдлага» ноёрхсон «оюунаа нийцэт төр ёс» тогтоохыг мөрөөдөж байсан Францын соён гэгээрүүлэгчдийн нэг, зохиолдоо доорд олны хүсэл зоригийг илэрхийлэгч байв. Зөвлөлтийн театр судлаач Н. Горчаков: «Бомарше ард түмнийг ердийн зэвсгээс огт өөр, тэгэхдээ бүр илүү хүчтэй зэвсэг болсон доогтой инээдээр зэвсэглэсэн юм. Энэ хүн жинхэнэ дайсан нь байсан язгууртнуудаас айлгүй тэднийг шоолон тохуурхаж байлаа» гэж бичжээ. Ядуу зүдүү хүний хүү Бомарше амьдрахын эрхэнд сургуулиасаа гарч, дөнгөж 13 настайдаа эцгээ даган цаг засварчин болжээ. Бомарше авхаалжтай ажилсаг хүүхэд байсан тул тэр дорхноо цагийн механизмыг шинэтгэн сайжруулсан нээлт хийж, Парис хотыг шуугиулж байжээ. Тэрээр өөрийн хичээл оролдлогоор бие даан номд шунан зүтгэсээр тэр цагтаа хамгийн сайн боловсролтой хүний нэг болжээ. Бас сайхан дуулдаг, ятга, бишгүүр хөгжим гайхалтай сайн тоглож сураад олны анхаарал татаж, нэг үе хааны ордны шадар хүн болж, баяд дээдсийн дунд нэр олсон байна. Гэвч тэр ядуу доорд олноосоо хөндийрч холдоогүй юм.
Францын нэгэн баян эзэн Бомаршег хилс гүтгэн, худал цуу тарааж, шүүхэд хахууль өгч түүнийг буруутгасны хариуд шүүхийн түшмэл гүн Гёзманы эсрэг «Дуртгал»-ын дөрвөн номоо бичиж, хилэнт шог үгээр Францын төр, шүүхийн бузар булай бүхнийг уудлан илчилжээ. Арга барагдсан шүүх гэм буруугаа хүлээн, гүн Гёзманыг албан тушаалаас нь зайлуулж байсан бөгөөд хожим Францад хөрөнгөтний хувьсгал гарах үеэр тэрхүү Гёзманыг «эх орон, ард түмний дайсан» гэж цаазалжээ.
Бомаршегийн 1775 онд бичсэн «Севилийн үсчин», 1784 онд бичсэн «Фигарогийн гэрлэсэн нь» гэдэг хоёр жүжгийнх нь сэдвээр В. А. Моцарт, Ж. Россини нар дуурь бичсэн нь дэлхий дахины соёлын санд мөнхөрсөн билээ. Эдгээр холбоо жүжигтээ феодал язгууртан төлөөлөгч Альмавива гүн, зарц гаралтай ч хал үзэж нүд тайлсан овжин Фигаро хоёрын тэмцлийг үзүүлсэн юм. Альмавива гүнд эрх мэдэл, эд мөнгө байвч ухаалаг, эр зоригтой, өөрийн тэмцлийн үнэн зөвд итгэсэн Фигаро ялж байна. Энэ жүжиг феодалын байгууллын эсрэг тэмцэлд олон түмнийг зоригжуулж байсан тул Францын хаан айж, «Фигарогийн гэрлэсэн нь» жүжгийг театрт тоглох нь «Бастилийн шоронг эвдэлснээс өөрцгүй хэрэг» гэж түүнийг хориглож байв.
Цаг үеийнхээ дэвшилт зүйлийг зөв таньж, зорьж зүтгэсэндээ заавал хүрдэг хичээнгүй чанар нь Бомаршег ийнхүү дэлхийд алдаршуулжээ. Бомаршегийн дээрх жүжиг, мөн үүний гурав дахь хэсэг "Гэмт эх" жүжиг монгол хэлнээ орчуулагджээ.
Эх сурвалж: "Хүүхэд залуучуудын нэвтэрхий толь-III" (1988) номоос
