(1881-1936 он)
Лу Сюнь (жинхэнэ нэр нь Чжоу Шужень) бол Хятадын шинэ хувьсгалт утга зохиолын үндсийг тавигч. Хятадын "соёлын шинэ армийн их эрэлхэг тугч" мөн.
"Хятадын уламжлалт сонгомол утга зохиол бол үй олон ардад ойлгомжгүй ба олон түмний хүртээл болоогүй, харин уламжлалт хэдхэн мэргэдийн өөрсдийн төлөө тэмдэглэн үлдээсэн бичиг, хуулиуд төдий аж. Ард түмний тухай гэвэл тэр утга зохиол, 4000 жилийн туршид ард түмний тухай чив чимээгүй өнгөрч байсаар, өөрөө ч бул чулуунд дарагдсан зүлэг ногоо мэт шарлан муудахад хүрчээ" гэж их зохиолч Лу Сюнь үзсэн байна.
Ийм учраас их зохиолч Лу Сюнь, Хятадын утга зохиолыг ард олонд ойлгомжтой ардын ярианы хэлээр зохиож, тэдний хүртээл болгох ба зохиолдоо жирийн ахуй байдал, эгэл хүмүүсийн амьдрал, тэмцлүүдийг гоц тодорхойгоор дүрслэх болсон байна. Түүний зохиолууд хятадын феодалын ба харийн эзэрхэг түрэмгий нар хийгээд тэдний хань Хятадын урвамтгай хөрөнгөтөн зэргийн дарлал, мөлжил, ард түмний эсрэг бузар булай хэрэг явдлуудыг хурц тодоор илчлэн гаргаж, Хятадын их ард түмнийг дарлагч, мөлжигч нарын эсрэг хувьсгалт тэмцэлд босгох уриач нь болж байсан.
Лу Сюнь нь ийнхүү Хятадын их ард түмэнд үйлчлэгч шинэ утга соёлын "эрэлхэг тугч" бөгөөд "үзлээрээ коммунист хүн“ болжээ. Лу Сюний гол зохиолууд нь "Төөрөл", "А-Кю", "Хашхираа" зэрэг өдий төдий олон боть зохиол бийгээс гадна, Лу Сюнь бол дэлхийн тэргүүний сонгомол зохиолууд ялангуяа Оросын ба зөвлөлтийн утга зохиолуудыг Хятад оронд дэлгэрүүлэгч бөгөөд тэдгээр зохиолоос хятад хэлнээ яруу сайхнаар хөрвүүлэгч байсны жишээ нь Оросын яруу зохиолч Гоголийн зохиол "Амьгүй албатууд", Зөвлөлтийн алдарт зохиолч Фадеевийн зохиол "Ниргэлт" зэрэг олон зохиолыг Хятад хэлнээ орчуулан нийтэлсэн байна...
Х. Пэрлээ
Эх сурвалж: "А Кюгийн үнэн түүх" (1952) номоос
ЛУ СИНЬ
(1881 — 1936)
Лу Синь бол зохиолч, нийтлэлч, утга зохиол судлаач, хятадын реалист утга зохиолын эх суурийг тавигч юм. Же-жиен мужид газрын эзний гэр бүлд төрж гэрийн уламжлалт сургуулиас Уулын төмөр замын сургуульд хүртэл суралцаж, Японд боловсролоо үргэлжлүүлж, анагаах ухаан судалжээ. Лу Синь залуудаа орчуулгаар оролдож, япон хэлнээс Жюль Верний роман, А. С. Пушкин, Н. В. Гоголь, М. Ю. Лермонтов зэрэг Оросын зохиолчдын бүтээлийг орчуулан судалж байв. «Өнгөрсөн явдал» нэртэй анхны өгүүллэгээ 1911 онд бичсэнээс хойш тэр хамжлагат ёсны бурангуй дэглэм, харийн түрэмгийлэгчдийн эсрэг үзгийнхээ хурц үзүүрийг чиглүүлж, олон тууж, өгүүллэг, ёгтлол бичсэн нь хятадын дэвшилт утга зохиолын үндэс болжээ.
Лу Синь утга зохиолын зэрэгцээ хувьсгалын ажилд оролцож, Орос оронд мандсан Октябрийн хувьсгалын түүхийг судалж байжээ. Тэр 1918 онд «Галзуу хүний өдрийн тэмдэглэл», 1920-иод онуудад «Уухай», «Төөрөгдөл» зэрэг өгүүллэг, «А Кьюгийн үнэн түүх» туужаа бичжээ. Түүнд Манжийн байлдан дагуулагчдын дарлалд байсан хятадын тариачин, ядуу хүмүүсийн зүдүүрт амьдрал, мухар сүсэгт баригдсан байдал, ноёлогч ангийн зальхай харгис явдал, түүнчлэн 1911 онд Хятадад болсон хувьсгалын эхний үед тариачдын хоцрогдсон хэсэг хувьсгалд тогтвортой оролцож чадахгүй гуйвж байсан зэргийг урнаар дүрсэлжээ. Лу Синь дэлхийн сонгодог утга зохиол, ялангуяа Оросын утга зохиолыг нягтлан судалж, түүний жишээ туршлагаар урлан бүтээж байлаа. Тэр бээр хятадын уламжлалт утга зохиолд шүүмжлэлтэй хандаж, зохиолыг ард олонд ойлгомжтой, ардын ярианы хэлээр бичиж, тэдний хүртээл болгох, зохиолдоо жирийн ахуй байдал, эгэл хүмүүсийн амьдрал, тэмцлийг тодорхой дүрслэхийг эрмэлзэж байлаа. Түүний зохиолууд хятадын феодалын ба харийн эзэрхэг түрэмгий нар, тэдний хань хамсаа, хөрөнгөтний дарлал мөлжлөг, ард түмний эсрэг булай явдлыг нь уудлан илчилж байв.
Лу Синий нэлээд зохиолыг монгол хэлээр орчуулсны дотор, олонд алдаршсан «Галзуу хүний өдрийн тэмдэглэл», «А Кьюгийн үнэн түүх», «Архины мухлагт», «Аз жаргал горьдохуй», «Илд», «Хохь ганцаар», «Хашхираан», «Мөнх гийгч дэнлүү», «Жаргалтай гэр бүл», «Тэн Е багш» зэрэг гучаад тууж, өгүүллэгүүд орчуулагджээ.
Эх сурвалж: "Хүүхэд залуучуудын нэвтэрхий толь-III" (1988) номоос
