УОЛТ УИТМЕН
(1819—1892)
Сэтгүүлч мэргэжлээ, мужааны ажлаар сольсон Уолт Уитмен 1855 онд «Өвсний навч» гэсэн нимгэн хавтастай шүлгийн түүвэр гаргажээ. Энэ ном олны анхаарал татсангүй.
Харин америкийн сонин, сэтгүүлд уг номыг яруу найрагт байр эзлэхээргүй, ёс суртахуунгүй бүтээл гэж муучилсан ганц хоёр шүүмж нийтлэгдсэн байна.
«Үл мэдэх» шүлэгчээс бүхний хүндэтгэл хүлээсэн нэрт яруу найрагч болсон Уолт Уитмений уран бүтээлийн гараа ингэж эхэлжээ.
Уолт Уитмений 1830—1840-өөд оны үед бичиж байсан шүлэг, найраглал нь ихэвчлэн үхэл, мөхлийн тухай сэдэвтэй байжээ. Залуу насандаа бичсэн тэдгээр шүлэг нь «Амьдралаас одохуй», «Хойд насны дурлал», «Бүхний эцэс» гэх мэт нэртэй байв. Үхэл мөхлийн тухай ингэж бичих нь мөнгө, хөрөнгө, эрх тушаал, хоосон алдар нэрийн төлөө амиа тавихаас буцахгүй хөөцөлдөхийн учир утгагүйг хүмүүст хэлж сануулах зорилготой гэж яруу найрагч тэр үед бичиж байжээ. Гэвч удалгүй АНУ-ын үй олон сая хөдөлмөрчин хүний нэгэн адил боолчлолын эсрэг тэмцэх хүсэл эрмэлзэл нь түүний уран бүтээлд тусгалаа олж эхэлсэн юм. 1847 оны үеэс бичсэн шүлэг зохиолд нь энэ үзэл санаа илэрч хожим «Өвсний навч» түүвэрт бүрэн шингэжээ. 12 найраглал, нэлээд шүлэг орсон анхны түүврийнхээ «Өвсний навч» гэсэн нэрийг У. Уитмен зохиолынхоо бүрэн эмхэтгэлдээ хүртэл хадгалжээ. «Өөрийн тухай дууль», «Дэлхий дахинд баяр хүргэе», «Балт сүхний тухай дууль», «Цэнхэр Онтарын хөвөөнд» «Баярын түрлэг» зэрэг олонд нэрд гарсан найраглал нь боол эзэмшигчдийн эсрэг тэмцлийн шийдвэрлэх үеийг тусгажээ. Ялангуяа Америкийн негр иргэдийн зовлонт аж амьдралын гунигт үнэн уран бүтээлийнх нь гол сэдэв болж байв. «Балт сүхний тухай дууль» гэдэг найраглалдаа түүний амьдарч байсан Америкаас тэс өөр «боол ч үгүй, боол эзэмшигч ч үгүй», «агуу хотын» тухай, эгэл жирийн хүн «бүхнээс эрхэм» болох тэр үеийн тухай мөрөөдөн дуулжээ.
Ер нь түүний «Өвсний навч» гэдэг ном бүх нийтийн тэгш эрхийн хүсэл мөрөөдөл шингэсэн бүтээл гэж хэлж болох юм.
У. Уитмений бүтээлүүд ард түмний аман зохиолоос эх ундаргатай байдаг учир хөдөлмөрчин олны гүн талархал хүлээдэг билээ. Дэлхийн бүх улс түмний найрамдал, нөхөрлөлийн тухай хүсэл мөрөөдлөө У. Уитмен олонтоо илэрхийлж байсан бөгөөд амьдралынхаа сүүлийн жилүүдэд Орос орныг онцгой сонирхож орос, америкийн ард түмэн ойртон нөхөрлөхийг уриалан дуудаж байв.
Түүний уран бүтээлд Монголын тухай ч байдаг бөгөөд «Өвсний навч» номыг нь 1950-иад оны сүүлчээс орчуулагдан гарсныг манай уншигчид халуун дотно хүлээж авсан юм.
эх сурвалж : Хүүхэд залуучуудын нэвтэрхий толь - 3 (1988)
