(1254—1324)
Италийн алдарт жуулчин Марко Поло Венец хотод төржээ Түүний эцэг Николо Поло, авга ах Маффсо Поло нар бол тухайн үедээ нэртэй худалдаачид байв. Ах дүү хоёр худалдаачин 1260-аад оны дундуур Дорнод Туркестанаар дамжин, Юань гүрний нийслэл Хаанбалгусан (Бээжин) хотод очиж Хубилай хаантай уулзжээ.
Хубилай хаан тэднийг хүлээн авч уулзаад буцахад нь саадгүй нэвтрүүлэх алтан пайз олгож Ромын папад илгээх элчийн бараа болгон замчлуулан явуулжээ.
Тэд Италиас дахин Хаанбалгусан орохоор 1271 онд мордохдоо 17 настай хүү Марко Полог авч гарчээ. Тэд Перс, Афган, Памир, Кашгараар дайрч, цөл говиор аялан явсаар дөрвөн жилийн дараа Хаанбалгусан хотод ирж Хубилайд дахин бараалхсан байна. 59 настай Хубилай хаан гурван элчийг ихэд хүндтэй хүлээн авч, өрнөдийн улс орны сониныг нэгд нэгэнгүй асууж танилцжээ. 21 настай сэргэлэн хүү Марко Полог Хубилай хаан ихэд тоож, засаг төрдөө хүчин зүтгүүлэхээр шийдсэн байна. Ингэж Марко Поло эцэг, авга ахын хамт гурвуулаа Хубилай хааны дэргэд 1292 он хүртэл 17 жил суухдаа хааны их шадар хүмүүс болжээ. Энэ хугацаанд Марко Поло монгол хэл, бичиг сайн сурч, эзэнт улсын бараг бүх мужаар явж, Энэтхэг зэрэг Азийн хэд хэдэн оронд Монголын элчээр томилогдон очиж байжээ. Тэднийг 1292 онд буцахад нь Хубилай хаан, өөрийн бие төлөөлөгчийн онцгой эрх ямбаны гэрч тэмдэг болсон шонхор шувуу, арслангийн дүрст алтан пайз олгож, тэднээр уламжлан Ромын пап, Франц, Испани болон бусад христос шашинт орны хаадад бичиг захидал илгээжээ. Тэр гурав буцахдаа хөлөг онгоцонд сууж далайгаар аялан Ява, Суматр, Цейлон (Шри-Ланк), Энэтхэг, Персээр дайрч явжээ. Тэгэхдээ замдаа Иранд суусан монгол хаан Аргунд монгол угсааны хатан хүргэж өгчээ. Тэд 1295 онд төрсөн хот Венецдээ буцаж ирэхэд тэднийг нутгийн хүмүүс бараг танихгүй болоход хүрсэн байв. Марко Поло буцаж ирээд удаагүй байтал Венец, Генуя хоёрын хооронд дэгдсэн дайнд оролцохдоо олзлогдон Генуя хотын шоронд хоригджээ. Шоронд байхдаа аян замд үзсэн харсан, мэдсэн зүйлээ тэнд хамт сууж байсан нэгэн бичээчид хэлж бичүүлжээ. Тэр аяны тэмдэглэл нь хэдийгээр зарим нэг алдаа мадагтай ч гэсэн XIII—XIV зууны үеийн Армян, Гүрж, Иран, Энэтхэг, Индонези зэрэг орны газар нутаг, хүн ардын зан заншил, түүхийг судлах чухал сурвалж материал болжээ. Ялангуяа тэр үеийн монголын нийгэм, төр, цэргийн зохион байгуулалт, тэдний ахуй амьдрал, зан заншлын тухай олон ховор сонин мэдээ оржээ. Марко Поло Европ дахинд анх удаа оройноос өглөө болтол гэр орон дулаан байлгадаг хар чулуу (чулуун нүүрс), газрын хар тос (нефть), цаасан мөнгө, Мадагаскарын аварга том шувуу, Азийн хойд нутгийн үнэт үслэг ангийн худалдаа зэрэг сонирхолтой мэдээ хүргэжээ.
Марко Поло бол газарзүйн их нээлтээс өмнөх үед Ази тивээр аяласан Европын томоохон жуулчин байжээ. Түүний номыг «Орчлонгийн элдэв сонин» нэртэйгээр монгол хэлээр орчуулан хэвлэжээ.
Эх сурвалж: "Хүүхэд залуучуудын нэвтэрхий толь - 3" (1988 он)
Илүүг Wiki-гээс
