Зохиолч: Л. Н. Толстой
Орчуулагч: Ч. Чимид
Ангилал: Түүх Оросын уран зохиол
Хэвлэлийн газар: Тодорхойгүй
Дайн бол найрсаг сайхан эд биш, амьдралд тохиолдсон зэвүүн муухай зүйл мөн. Үүнийг ойлгож, дайн хийж наадахаа болих хэрэгтэй. Энэ аймшигт зайлшгүй зүйлийг ултай буурьтай хатуу чанд хүлээж авах хэрэгтэй. Бүх юм худал хуурмагийг таягдан хаяхад л байна, дайн гэдэг бол дайн болохоос тоглоом наадам биш. Гэтэл дайн гэдэг хөнгөн хуудуу, хийх юмгүй хүмүүсийн зугаагаа гаргах дуртай юм болж байна... Цэргийн эрхтнүүд хамгийн хүндтэй давхарга болж байна. Гэтэл дайн гэдэг юу юм, цэргийн хэрэгт амжилт олохын тулд юу хэрэгтэй, цэргийн хүмүүсийн зан араншин ямар байдаг вэ? Дайны зорилго бол алж хядах, дайны багаж бол тагнах, урвах, урвахыг өөгшүүлэх, армийг хоол хүнсээр хангахын тулд хүн ардыг хоослон цөлмөх, дээрэмдэх, хулгай хийх, цэрэг дайны ов мэх гэгдэх хуурч мэхлэх, худал хэлэх явдал мөн. Цэргийн эрхтний давхрааны зан араншин бол эрх чөлөө байхгүй явдал, өөрөөр хэлбэл, сахилга бат, хийх юмгүй гиюүрэх, мулгуу тэнэг, хэрцгий догшин, завхай самуун, ууж согтуурах мөн. Хэдий тийм гэлээ ч бүхний хүндэтгэдэг нь дээд давхарга мөн Хятадынхаас бусад бүх хаан цэргийн хувцас өмсөж, ард түмнийг аль олон алсанд нь их шагнал өгч байна... Маргааш гэхэд бие биеэ алж хядахаар уулзан, олон мянган хүнийг алж хядан, эрэмдэглэн сэглэнэ. Тэгээд дараа нь олон хүний амь нас бүрэлгэсэндээ тоо нь нэмэгдсээр байх буян үйлдэж мөргөл гүрэм хийж, олон хүн алагдсан тусмаа гавьяа нь төчнөөн их гэж ялалт тунхаглана. Бурхан тэндээс юугаа харж, юугаа сонсож байдаг юм! хэмээн Андрей ноён чарлаа шингэн, дуугаар хашхирч, — Еэ, хонгор минь сүүлийн үед ч амьдрахад хэцүү болж байна. Дэндүү их юм ойлгодог болсноо би харж байна. Мэдлэгийн модноос сайн, муу үйлийг амтлах хүнд зохидоггүй... Тийм ээ, удаан насалдаггүй! Чи ч унтаж байх шив дээ, миний ч цаг боллоо, Горка руу явагтун гэж ван Андрей хэлэв...