Энэ Йираасекын Алоис зохиолыг чех нутагт мэдэхгүй хүн байхгүй. Нутагт нь хүн бүр тэр эрхэм бичгийн хүнийг хүндэтгэн нэрээр нь нэрлэхгүй багшийн нутаг, багшийн музей гэр, багшийн хэрэглэж байсан юм, явж байсан газар, багшийн тэр тэр зохиолд гардаг хот балгас шилтгээн орд гэж хэлэлцэхийг би чихээрээ сонсож, нүдээрээ үзэж, түүний нутгаар 1956 оны намрын сүүлээр явахдаа, эх орон, ард түмэндээ хайртай тэр их зохиолчийг ард олон нь чингэж хүндэтгэдэг юм байна гэж бахдан үзэж явлаа.

Чингээд, зохиолоос нь монгол уншигч олондоо шууд чех хэлнээс нь өөр ямар нэгэн хэл дамжуулалгүй орчуулж танилцуулах юм сан гэж, нух нухсаар энэ нэгэн дэвтэр, «Эртний чех домог тууж» гэдгийг амтархан үзэж, чадан ядан орчуулсаар одоо хэвлэлд өгч ах дүү улсын нэг алдарт зохиолчийн сайхан зохиолын дээжээс хайрт монгол олон уншигчдын ширээний өмнө толилуулах завшаан олдсонд сэтгэл бахдаж, үүгээрээ ах дүү, ард түмний харилцан мэдэлцэх явдалд зохиолчийн хувиар өчүүхэн нэмэр болох гэсэн санаандаа хүрлээ гэж чех хэл өөрөө Улаанбаатартаа үдшийн шөнө нухсаар сурсныхаа хэрэг бүтээх асан гэж мэрийснийхээ эцэст хүрсэндээ баярлаж, намайг эрдэм сурах бололцоо олгосон түмэн олондоо ачийг нь хариулахын өчүүхэн нэгэн зүйл болгон толилуулав. Манай уншигч олон, Йираасек багшийн олон боть зохиолоос энэ нэгэн дэвтрийг сонирхон уншиж, миний адил амтархах болбол, манай уншигчдын номын тавиур ташингатад ах дүү улсын нэгэн алдарт зохиолчийн нэг сайн зохиол нэмэгдлээ гэж миний хүсэл ханах нь тэр бөгөөд бас хүсэх минь, энэ завсар чех хэл мэдэх болж, Чехословак улсад утга зохиолын сургууль хийсэн монгол залуучууд бий болцгоож байгаад нэнд баярлаж, залуугийн зориг төгөлдөр тэднийг номд дуртай монгол уншигч олондоо чех хэлнээс Йираасек болон бусад олон сайн зохиолчдын зохиолоос орчуулах болоосой гэж нэнд хүсэн хүлээнэ...

Б. Ринчен