Үүнийг зохиосон Хайдав буюу Агваанхайдав 1779 онд төрөөд 1838 онд нас баржээ. Хайдав бага наснаас лам болж төвөд ном үзээд эрдмийн зэрэг цолыг авсан ба халхын Их хүрээний хамбын тушаалыг олон жил гүйцэтгэж байх завсар төвөд хэлээр олон зохиол бичсэн бөгөөд түүний дотор уран зохиол нэлээд байна.

Түүний төвөд хэлээр бичсэн зарим уран зохиолыг дурдваас,

1. Урт үст Цэрэнпил хэмээх нохойтойгоо ярьсан нь
2. Дүрс, сэтгэл, хүн гурвын ярьсан нь
3. Хонь, ямаа, үхэр гурвын ярьсан нь
4. Барс, чоно хоёрыг дийлсэн эмгэн өвгөн хоёрын тухай үлгэрийн тайлбар зэрэг болмуй.

Үүний дотроос "Хонь, ямаа, үхэр гурвын гэлэн тойнтой ярьсан үлгэр"-ийг энд хэвлэж баймуй. Энэ зохиолын хоёр зүйлийн орчуулга Монгол улсын номын санд буй. Нэг орчуулгыг Шагж багш хийжээ. Шагжийн орчуулга төвөд эхийг хэтэрхий дагасан тул монгол найруулга нь сайнгүй болжээ. Нөгөө үл мэдэгдэх хүний орчуулгын найруулга арай дээр боловч үсгийн алдаа мадаг ихтэй муу хуулбар байлаа. Бид энэ сүүлийн хуулбарыг гол болгож үүнийг хэвлэлд бэлтгэв. Ингэхдээ шажны номлолын чанартай үгийг гуравны хоёр хувьд хүртэл хасаж товчилсон бөгөөд хассан газарт нь гурван цэг тавьж тэмдэглэсэн болой.

Буриад лам Галба бадара дана буюу Галсанжамба, 1867 оны гал туулай жил орчуулж модон бараар хэвлүүлэхдээ мөн тийнхүү нуршуудалтай олон үгийг товчилсон баймуй.

Ц. Дамдинсүрэн