Иван Александрович Гончаров
(1812—1891)
Оросын нэрт реалист зохиолч И. А. ГОНЧАРОВ Симбирск хотноо төржээ. Бага, дунд сургууль, худалдааны техникум төгсөөд 1830 онд Москвагийн их сургуулийн хэл бичгийн ангид орж суралцжээ. Энэ үеэс эхлэн урлаг, утга зохиол, театрт гойд сонирхолтой болж романтик шүлгүүд бичиж эхэлсэн байна.
1834 онд их сургууль төгсөж тууж, өгүүллэг, шүлэг бичсээр байсан боловч ер хэвлүүлсэнгүй. Харин уран чадвараа дээшлүүлэн бүтэн 15 жил махран ажилласны дараа «Ердийн түүх» гэдэг анхны романаа бичиж хэвлүүлсэн нь И. А. Гончаровт уран зохиолчийн өндөр алдар нэр авчирчээ. Үүний дараа 1859 онд алдарт «Обломов», 1869 онд «Ганга» романаа бичсэн байна. XIX зууны дунд үеийн оросын тайж нарын амьдралыг тусгасан эдгээр гурван роман бол нэг үзэл санаа ерөнхий шугамаар холбогдсон иж уран бүтээл юм.
«Ердийн түүх» романаараа тэр үеийн тайж нарын үхширмэл байдал, хоосон мөрөөдөл, шинэ юм бүхнээс айдгийг илчилсэн бол «Обломов» романдаа хамжлагат ёсыг хайр найргүй яллаж, хуучин Орос орны амьдралыг хурц ширүүн шүүмжилжээ. Обломов бол үеэ дуусгаж байгаа тайж нарын ангийн жинхэнэ дүр юм. Обломов их сургууль төгссөн, хэд хэдэн гадаад хэл мэддэг, зохих хэмжээний боловсролтой, төрөлхийн тэнэг биш, хэнээс ч дутуугүй оюун ухаантай боловч идэвхгүй, хашин хойрго, нойрмог залхуу энэ хүн өдөржин дэмий хэвтэж, унтаж, хоосон гиюүрэн цагийг барсаар нийгмийн амьдралаас тасарч, ном сонин уншихаа больдог. Цамцаа буруу харуулан нөмөрч, хөлдөө хоёр өөр оймс өмсөөд, хуучин тэрлэгээр биеэ ороон хөлбөрч, унтаж байхдаа ч унтах сан гэж зүүдэлж, бүр сүүлдээ «амьд явна гэдэг ч залхуутай ажил» хэмээн ярьж, аажмаар авсанд орж байгаагаар романд дүрслэгджээ.
Обломов багадаа эрүүл чийрэг, хөнгөн гавшгай, юм бүхнийг өөрөө хийхийг хүсдэг хүүхэд байсан. Гэтэл эцэг, эх, эгч нар нь: — Хөөе Васька, чи хаачих нь вэ? Зарц Захарыг байсаар байтал яах нь вэ? хэмээн дуу нийлүүлэн хашхирсаар гэрийн шаахайгаа ч өөрөө өмсдөггүй ийм хүн болгожээ. Мөлжигч амьдрал, хөдөлмөрөөс зугтах, залхуурах явдлыг зураглан, харгис орчин, хамжлагат ёс, Обломов маягаар доройтож байгаа феодалын дэглэмийн сүйрлийг харуулж Орос орны хөгжилд хамжлагат ёс саад болж байгааг зохиолч романдаа яруу тод үзүүлсэн юм.
И. А. Гончаров дээрх гурван романаас гадна «Фрегат «Паллада»» гэсэн цуврал найруулал, «Сая сая зовлон зүдүүр», «Оргүйгээс оройтсон нь дээр» зэрэг шүүмжлэлийн өгүүллүүд бичжээ.
Оросын их шүүмжлэгч В. Г. Белинский түүнийг өндөр үнэлж «Ёстой суут авьяастан» гээд, «Ердийн түүх» романыг нь «Оросын утга зохиолын гайхамшигт зохиолуудын нэг» хэмээн нэрлэсэн юм.
Эх сурвалж : "Хүүхэд залуучуудын нэвтэрхий толь - 3" (1988 он)
Дэлгэрэнгүйг Wiki-гээс
