Ханс Христиан Андерсен

(1805-1875)

Ханс Христиан Андерсен (Дани хэл: Hans Christian Andersen, 1805 оны 4 сарын 2 - 1875 оны 8 сарын 4) нь хүүхдийн зохиолуудаараа алдаршсан, Данийн зохиолч юм. Эрэлхэг тугалган цэрэг, Цасан хатан, Бяцхан лусын дагина, Ямх охин, Шүдэнз зардаг бяцхан охин, Нугасны муухай дэгдээхэй зэрэг үлгэрүүдийг нь дэлхийн олон орны хүүхдүүд уншиж өсдөг билээ. Түүний бүтээлүүд дэлхийн 150 гаруй хэлээр орчуулагдсан байдаг бөгөөд зохиолуудаас нь сэдэвлэсэн хүүхэлдэйн кино, уран сайхны кино, бүжгэн жүжиг ч бий.

эх сурвалж: Вики

АНДЕРСЕН Х. (1805—1875)

Дани улсын Оденс хотноо ирээдүйн их зохиолч Ханс Христиан Андерсен төржээ.  13 настайдаа Ганс хүү дуучин болох их хүсэл өвөрлөн нийслэл Копенгаген хотод ирсэн боловч зорьсон хэрэг нь бүтсэнгүй, дунд сургуульд орж дараа нь Копенгагены их сургуульд дэвшин суралцжээ.

25 наснаас утга зохиолын ажил дагнан оролдож эхлэх зуур, Европын олон орноор жуулчлан явж ард түмний аж амьдрал, аман зохиолын гайхамшигтай танилцсан нь түүний ертөнцийг үзэх үзэл бүрэлдэн тогтож уран зохиолч болоход чухал нөлөө үзүүлжээ.  Х.  Андерсен эхлээд уран зохиолын бүх төрлөөр бичиж авьяас билгээ сорьсон боловч түүнийг олонд нэрд гаргасан нь гагцхүү үлгэр, түүх болно.  «Хүүхдүүдэд ярьж өгөх үлгэрүүд», «Шинэ үлгэрүүд», «Түүх», «Шинэ үлгэр ба түүх» зэрэг бүтээл нь дэлхий дахинд түүний нэрийг алдаршуулжээ.  Ардын аман зохиолын шавхагдашгүй баялаг өвд суурилсан Х.  Андерсений үлгэрүүд бодит амьдралаас эх авсан байдгаараа онцлог юм.  Тухайлбал «Чүдэнзний охин» үлгэрээ өөрийн ээжийн туулж ирсэн хүнд хэцүү амьдралаас санаа аван бичжээ.

Хүний эрх чөлөө, хайр сэтгэл, ажил хөдөлмөрийн аугаа их хүч чадлыг магтан дуулсан «Зэрлэг нугас», «Райсын цэцэрлэг», хөрөнгөтөн нийгмийг хурцаар шүүмжилсэн «Нисдэг авдар», «Аз жаргалын гутал», хүний дотоод сэтгэлийн гоо сайхныг илэрхийлсэн «Чин зоригт тугалган цэрэг», «Ямх охин» зэрэг үлгэр нь уран бүтээл ардын аман зохиолын их хүчийг агуулжээ.  Өөрөөр хэлбэл ардын үлгэрийн агуулгыг баяжуулан, уран сайхны боловсруулалтыг гойд хийж чадсан ийм үлгэрийн аль нь ч хүний санаанд багтамгүй зохиомол мэт боловч илэрхийлж буй санаа нь нийгмийн амьдралтай салшгүй холбоотой ажээ.  Хөрөнгөт нийгмийн хүнлэг бус ёс, дээр доор хэмээн ялгаварлан үзэх үзлийг «Нугасны муухай дэгдээхэй», «Аз жаргалтай айл», «Гачуур», «Сүүдэр», хөрөнгөтний урлаг, нийгмийн цаашдын хувь заяаг «Алтан гургалдай», «Хуучин байшин», «Хөршүүд» хэмээх үлгэрээр шоглон шүүмжилжээ.  Үлгэрийн мөнхийн баатрууд нь өнөөдөр ч гэсэн түүний нэрийг өндөрт өргөж, энх тайвны төлөө тэмцэгчийн үлгэр дуурайл болсоор байна.  Тэр 1867 онд төрөлх хот Оденсийн хүндэт иргэн, дараа нь Данийн ардын зохиолч болжээ.  Түүний үлгэрээр дэлхийн олон улс орон хэдэн зуун кино, жүжиг бүтээжээ.  Дэлхийн хүүхдийн зохиолчдод олгодог шилдэг шагналыг Ханс Христиан Андерсений нэрээр нэрлэсэн нь тохиолдлын хэрэг биш билээ.

Манай орны бяцхан уншигчид түүний бүтээсэн «Ямх охинтой» үерхэн, «Чин зоригт тугалган цэрэгтэй» хамт урагш тэмүүлж, сурах бичгийнхээ хуудаснаа «Нугасны муухай дэгдээхэйтэй» танилцан, их зохиолчийн гайхамшигт үлгэрүүдийг амтархан уншсаар байна.

эх сурвалж: Хүүхэд залуучуудын нэвтэрхий толь-3 (1988 он)