Этель Лилиан Войнич
(1864—1960)
Хүн төрөлхтнийг сайн сайхан эрмэлзэл, эр зориг, үнэний зүг уриалан дуудагч гайхамшигт бүтээлүүдийн нэг болох «Соно» романыг туурвигч Этель Лилиан Войнич нь Ирландын Корке хотод тооны багш хүний гэр бүлд төржээ. Этель охиныг хэдхэн сартай байхад эцэг нь нас барж ирээдүйн их зохиолчийг хүнд хүчир амьдрал угтсан билээ.
Э. Войнич багаасаа сэргэлэн цовоо, хэл, шинжлэх ухаанд үлэмж сонирхолтой, хөгжмийн их авьяас билигтэй охин байв. Таван настайдаа хөгжим тоглож сурч, хожим эртний гүн ухаантан Сократын тухай ном, В. Шекспир, Ж. Мильтон нарын бүтээлтэй танилцсан нь цаашдын уран бүтээлд нь их нөлөө үзүүлсэн байна.
1882 онд Берлинд очиж тэнд Хөгжмийн дээд сургуульд суралцаж төгссөн боловч өвчний улмаас татанхай гартай болжээ. Иймээс Парис хотоор гиюүрэн хэсэж, өдөржин алдарт музей - Луврын үзмэрийг сонирхон явдаг болсон байна. Грекийн уран баримал, Итали, Испанийн зураачдын гайхамшигт бүтээлээр сэтгэлээ сэргээж, Леонардо да Винчийн «Жоконда»-г уйтгарт харцаар ажин явдаг байжээ. Бас эрх чөлөөний төлөө тэмцэгчдийн тухай олон ном зохиол уншиж, сэтгэл зүрхээрээ тэдний хүнд хүчир хэр нь сайхан хувь заяаг хуваалцаж байлаа. Нэн ялангуяа «Нууц орос» хэмээх номыг олж уншсаар сэтгэл шаналгасан ээдрээтэй бодол санааг нь цэгцрүүлж өгчээ. Хожим нь 1886 оны XII сард уг номыг зохиогч, нэрт хувьсгалч С. М. Степняк-Кравченскийтэй танилцаж орос хэл заалгаж, улмаар Орос оронд очиж хувьсгалчдын дунд орж тэдний ажил үйлсэд оролцож явжээ. Э. Войнич, С. М. Степняк-Кравченскийнд суут Ф. Энгельстэй нүүр учирч, Б. Шоу, Г. В. Плеханов нартай дотно танилцжээ. Амьдралынхаа хувь заяаг холбосон польшийн хувьсгалч М. В. Войничтой мөн тэднийд уулзаж танилцсан байна. М. В. Войнич нь хувьсгалт үйл хэрэгт идэвхтэй оролцсоны учир Сибирьд цөлөгдөж улмаар Монгол оронд ирж байсан ажээ. Э. Л. Войнич нөхрийнхөө ярьж байсан феодалын Монголд хувьсгал мандсаны дараа өөрийнх нь зохиосон «Соно» роман орчуулагдан гарсныг сонсоод учиргүй баярлаж, социалист Монголд очихыг хүсэж мөрөөдөж байжээ. «Соно» романдаа харгислалын гол нэг тулгуур болсон сүм хийдийнхний башир мэх, улс төр, ёс суртахууны үхширмэл байдал ноёрхсон бурангуй нийгмийн эсрэг эвлэршгүй тэмцэгч хувьсгалч Артурын дүрийг бүтээсэн юм. Тийм ч учраас энэ романыг В. И. Ленин өндрөөр үнэлж, хүнд бэрх амьдралыг туулсан хувьсгалчид, баатарлаг үйлстэн бүхэн ширээнийхээ номыг болгож байжээ.
Э. Л. Войнич амьдралынхаа сүүлийн хагасыг Америкийн Нью-Йорк хотод ядуу зүдүү байдалд өнгөрөөжээ. Тэр зохиолч «Жек Реймонд» мөн «Тасарсан нөхөрлөл», «Оливий Латам» зэрэг хэд хэдэн роман бичсэнээс хамгийн алдартай нь «Соно» юм.
Хувьсгалч хүний содон дүр бүтээснээрээ дэлхий дахинд алдаршсан Э. Л. Войнич XIX зууны эцэс, XX зууны Английн уран зохиолд онцгой байр эзэлдэг юм.
Эх сурвалж: "Хүүхэд залуучуудын нэвтэрхий толь - 3" (1088 он)
