Шинжлэх ухааны нэрт нийтлэлч, эрдэмтэн, зохиолч Игорь Акимушкин эл номоо байгалийн амьтдын амьдрах байдал, авир төрхийн ер бусын, заримдаа гаж хачин үзэгдлийг тайлбарлахад зориулжээ. Хамгаалбал зохих ховор болон мөхөж буй амьтдыг онцлон анхаарчээ. Мөн дэлхийн ургамлын гоц гайхалтай зүйлийн тухай тусгай бүлэгт өгүүлэв.

Энэхүү номыг нийт уншигчдад зориулав.

НОМЫН ГАРЧИГ:

Өмнөх үгийн оронд

1. ХУВААГДСАН УУДАМ НУТАГ  
Хойд өргөргийн байгалийн хачин сонин  
Ердийн юмны ер бусын сонин  
Зөн билгийн мухардал  
Амьдралын сургууль  
Хачирхалтай шунал  
Гойд зан төрх  
Загасанд зориулагдсан концерт  
Загасыг өөр юунд сургаж болох вэ?  
Нисэгч ээ, шувуунаас болгоомжил!  
Шумуулын нам жим амьдрал  
«Соно» гэж буруу нэр...  
Шоргоолжны «үнээ»  
Хатуу далавчтаны авьяас  
Хамгаалах жуух яаралтай олгожээ  
Минж  
Цасны барс буюу ирвэс  
Хархул  
Тайлхи  
Үхэр халиу  
Цагаан баавгай  
Хонин өтөг  
Нүхэр  
Холаг  
«Алтан» хүн жаган  
Японы цэн тогоруу  
Цагаан тогоруу буюу стерх  
Цагаан шонхор  
Цармын бүргэд  
Калифорнийн залаат хантас  
"Байгалийн хачин сонины" лавлах товчоо  
Хавч ухарч явдаг уу?  
Хавч хаа өвөлждөг бол оо?  
Зөгий хатгасныхаа дараа үхдэг үү?  
Зөгий хэд насалдаг вэ?  
Балыг юугаар хийдэг вэ?  
Жилий гэж юу вэ?  
Туулай молтогчноос ямар ялгаатай вэ?  
Туулайн арьс яагаад нимгэн байдаг вэ?  
Туулай хялар уу?  
Тогоруу яагаад ганцхан дэгдээхэйтэй байдаг вэ?  
Яагаад байшин нурдаг вэ?  
Цайны ганц костюмыг юу хайрлахгүй сүйтгэдэг вэ?  
Алимд яагаад хорт хорхой орсон байдаг вэ?  
Үслэг төөлүүр хорхой хортой юу?  
Үнэгнээс нил цэцэг ханхалдаг уу?  
«Нэг морины хүч» гэдэг нь үнэндээ ямар байна вэ?  
Юу хамгаас өндөр, урт харайдаг вэ?  
Үнээнээс хэдий хэмжээний суу сааж байна вэ?  
Могой намагт байдаг уу?  
Крымд могой бий юу?  
Хар тэнгист аварга дулан загас байдаг уу?  
Хар тэнгисийн ямар загас хамгийн их аюултай вэ?  
Шувуунд өд олон байдаг уу?  
Ямар шувуу хамгийн олон бэ?  
Аалз хортой юу?  

2. САХАРААС ӨМНӨ ЗҮГ  
Ердийн юмны ер бусын сонин  
Шар ирвэсийг «зодож хөөсөн нь»  
Гоо сайхнаар сэтгэх шинж (проэстетизм) үү?  
Үмх юмны төлөөх тулалдаан  
Харилцан туслалцах гэрээ  
Цээцээ ялаа  
Цөл газрын услуур ба африкийн олзлогдсон шувуу  
Усан доторхыг ажиглая  
Хамгаалах жуух яаралтай олгожээ  
Ай-ай  
Вари олиной  
Сифак олиной  
Элжимж  
Одой бич бонобо  
Улаан ирвэс  
«Байгалийн хачин сонины» лавлах товчоо  
Тэмээн хяруул толгойгоо элсэнд нуудаг уу?  
Зэрлэг араатан галаас айдаг уу?  
Арслан жилд хэчнээн том амьтныг устгадаг вэ?  
Африкт усанд сэлэхэд яагаад аюултай байдаг вэ?  
Хортой ямар могой хамгийн хурдан бэ?  
Могойн хор хэрхэн үүсдэг вэ?  
Могойн хор яаж үйлчилдэг вэ?  
Ямар могой хамгийн аюултай вэ?  
Хэчнээн хүн могойд хатгуулж нас барж байна вэ?  
Дэлхий дээр хэчнээн хорт могой байдаг вэ?  
Могой нулимдаг уу?  
Ямар жижигхэн амьтнаас арслан, заан айдаг вэ?  
Загас бөмбөгөөр тоглодог уу?  
Ямар тоть үглээ вэ?  
Ямар амьтан цаламдаж ан хийдэг вэ?  

3. ЭНЭТХЭГ-МАЛАЙН ГАЙХАМШИГ  
Ердийн юмны ер бусын сонин  
Азийн заан дайн тулалдаан, хөдөлмөр болон ердийн үедээ  
Дийлдэшгүй амьтан!  
Далавчгүй ямар амьтан нисдэг вэ?  
Хамгаалах жуух яаралтай олгожээ  
Орангутан (хүн гөрөөс)  
Азийн арслан  
Улаан чоно буюу дхоле  
Бар  
Купрей  
Хирс  
Гавайн харлаг галуу  
«Байгалийн хачин сонины» лавлах товчоо  
Арслан бар хоёрын аль нь хүчтэй вэ?  
Ходоодондоо шүдтэй ямар амьтан байдаг вэ?  
Ямар амьтны хамар өргөст хэмх шиг вэ?  
Хортой хамгийн том ямар могой байдаг вэ?  
Могой үүр засдаг уу?  
Могой өндгөө дардаг уу?  

4. ШИНЭ ТИВИЙН ӨМНӨД ГАЗАР ДЭЭР
Ердийн юмны ер бусын сонин  
Аварга могой анаконд!  
Юм идэх сэн...  
Ухаалаг ажиллагааны зааг дээр!  
«Гэрээ барих нь амар ажил юм»  
Эх, эцэг, үр  
Зургаа дахь, долоо дахь, найм дахь болон бусад мэдрэхүй  
Дээд зэргээр баримжаалдаг  
Хамгаалах жуух яаралтай олгожээ  
Шаравтар самж  
Гельдийн хар бич  
Онгорхой шүдэт  
Кахоу  
"Байгалийн хачин сонины" лавлах товчоо  
Ямар могой хамгийн том бэ?  
Боомолж, питоноос юугаараа ялгаатай вэ?  
Мар, матраас юугаараа ялгаатай вэ?  
Матар үүр засдаг уу?  
Ямар амьтан хамгийн том хумстай вэ?  
Ямар шувуу жигүүртээ хумстай вэ?  
Шувуу идэштэн аалз том уу?  
Ямар цох хамгийн том бэ?  
Ямар сармагчин хамгийн жижиг вэ?  

5. ТАВ ДАХЬ ТИВИЙН ГАЙХАЛТАЙ АМЬТАД  
Хогийн овоо юу, эсвэл өндөг дарагч уу?  
Хуримын ордон, түүнийг бүтээгчид  
Улайрсан тоть  
Махир хошуутыг хэн гомдоов?  
Ууттай болон уутгүй ууттан  
Гурван нүдэт амьтан  
Ондоо өөр өөр зүйлийн талаар  

6. УРГАМЛЫН ХАЧИН СОНИН СОНИРХОЛТОЙ ТӨГСГӨЛ  
Баобаб  
Вельвичи  
Бадар цэцэг  
Модны сүү  
«Улаахан цэцэгхэн»  
Виктори реги  
Бодиз мод  
Секвой  
Хулсны гиншээ  
Махчин ургамал  

1990 оны хэвлэлийн Хэвлэн нийтлэлийн мэдээлэл