Аристотелийн урлаг, уран зохиолын онолын талаар бичсэн зохиолоос «Урнаар өгүүлэхүйн зүй», "Туурвил зүй" хэмээх хоёр ном нь бидний үед уламжлан ирсэн байна. Энэ хоёр зохиолын эхний номд уншигч, сонсогчдод үгийн нөлөөлөх чадлыг ихэсгэх арга зүй, уран яруу атал санаагаа ойлгомжтой товч өгүүлэх хэлбэр, найруулга зүйн асуудлыг тавьж үзүүлсэн бол сүүлчийн номд голчлон үгийн урлаг, яруу найргийн онолыг цаг үеийнхээ уран зохиолыг нягтлан судалсны дүнд боловсруулсан байна.

«Туурвил зүйн» дотор урлагийн гол гогцоо асуудал болох үнэн байдал урлаг хоёрын харьцааг тогтоон, урлагийн төрөл аймаг, үгийн урлагийн хууль зүй ялангуяа, эмгэнэлт жүжгийн бүрэлдэхүүн, бодит байдлыг туурвин дүрслэх арга хэрэглүүр тэргүүтнийг тайлбарласан байна.

Өрнө дахины сонгодог их бичгийн хүмүүсийн гайхамшигт бүтээл туурвилаас монгол хэлэнд орчуулан гаргасан нь цөөнгүй боловч тэдгээрийн учир утгыг гүн гүнзгий ухааруулан "монголын ард түмнийг Европын байдал ба түүний олон түмний одоо цагийн хүсэлтэй" танилцуулахад үлэмжийн их тустай утга зохиолын онол бодролын үндэс болсон энэ мэт эртний алдарт шинжлэлийн бичгийг монгол хэлэнд орчуулсан нь бараг үгүй гэж болно.

Эртний үеийн сод ухаантны мөнхийн хөшөө болсон энэ номыг, монголчлон нийтэлбэл номд дуртай залуу нөхдийн үзэх уншихад бага ч атугай тус болох сон болов уу гэж орчуулахыг хэдийнээс хүссэн боловч уг эх (грек) хэлийг нь мэдэхүйдээ боогдон хойш тавьсаар өдий хүрсэн бөлгөө. Иймд өрнө дахины утга зохиолын онолын өвөг эцэг болсон энэ номыг тус их сургуулийн утга зохиолын онолын багш Гаадамба орос хэлнээс орчуулсныг чухам бидний эрмэлзэл ажлын хэрэгцээ шаардлагад яв цав нийлэлцсэн сэдлэг гэж баяртайгаар угтан авч орос эхтэй нь чадах чинээгээр тохиолдуулан нягталж найруулан засаад уншигчдад толилуулж байна...

Монгол хэвлэлийн редактор А. Шархүү

ОРШИЛ (А. Шархүү)

Ф. А. ПЕТРОВСКИЙ : АРИСТОТЕЛИЙН "ЯРУУ НАЙРГИЙН УРЛАГ” ЗОХИОЛЫН УЧИР

ЯPУУ НАЙРГИЙН УРЛАГИЙН ТУХАЙ

A. C. AXMAHOB : АРИСТОТЕЛИЙН "ТУУРВИЛ-ЗҮЙН" ГОЛ ГОЛ ЗАРИМ НЭР ТОМЬЁОНЫ АГУУЛГЫН ТУХАЙ

ТАЙЛБАР

1969 оны хэвлэлийн Хэвлэн нийтлэлийн мэдээлэл