XX зууны эхний арван жил бол японы утга зохиолд бодит байдлын роман хөгжсөн үе юм. Реалист сэтгэлзүйн роман туурвигчдын дотор Нацумэ Сосэки хүндтэй байр эзэлдэг. Японы утга зохиолыг судлагч нар чухам энэ талаас нь үнэлж «Нацумэ Сосэки бол Японы реалист романы сонгодог төлөөлөгчдийн нэг мөн» гэжээ. Нацумэ (Сосэки бол зохиолын нэр нь)-гийн уран бүтээлийн бадрал мандал 1907—1916 он буюу насны нь шувтарга үед тохиолджээ. Тэр үеийг Японы утга зохиол дахь Нацумэгийн үе гэж нэрлэсэн нь бий. Мөн үед японы уншигчид «Асахи»-гаас дуртай зохиолчийнхоо шинэ бүтээлийг амтархан унших гэж шаарддаг байжээ. Нацумэ Сосэкийн бичсэн «Таны дуулгавартай муур», «Хүү» зэрэг бүтээл нь уншигчдын талархлыг үлэмж хүлээжээ. Олны анхаарал татсан бүтээлийн дотроос «Санширо», «Дараа», «Хаалга» гурав нь ч бас нэрд гарчээ. Энэ удаа уншигч та бүхэнд өнгөрсөн зууны 90-ээд оны үеийн Токиогийн их сургуулийн оюутан залуучуудын аж байдлыг үзүүлсэн «Санширо» романыг орчуулан толилуулж байна. Эл романд хөдөө нутагт дунд сургууль төгссөн нэг хүү эрдэм сурахын үлэмж хүслэнгээр хүн зон хөлхөж, машин тэрэг бужигнасан их хөлийн газар Токиод ирж байгааг үзүүлжээ. Гэвч зохиол цаашид гүнзгийрэх тутам Токио мэтийн их хотоосоо сайн сайхан юмыг олно гэдэг нь аажим аажим замхарч, тэндхийн аж төрөл даанч хатуу хэрцгий агаад эрэмгий сэтгэлийг мохоох зүйлс дэндүү элбэгийг гайхаад гайхаад баршгүй юм байна гэдгийг ойлгож эхэлж байгаа нь гарна. Нацумэ залуу хүүгийн сайхан сэтгэлийг цөхрөөж байгаа уршгийн уг үндэс нь тухайн нийгмийн мөн чанарт байгаа гэдгийг үзүүлснээрээ амьдралын үнэнийг үзүүлэх бодит чиглэлийг барьсан зохиолч гэдгээ харуулахын хамт японы утга зохиолд сэтгэлзүйн романы төрөл зүйлийг үндэслэгч болохоо нотолсон хүн юм.  

Орчуулагч Т. Алтаншагай