Хөдөөд овогт Дамдины Пэрлээ (Пэрэнлэй) нь монголын ууган археологич, түүхч, зохиолч, орчуулагч хүн бөгөөд ард түмэндээ Хөдөөгийн гэж алдаршсан хүн байв.
Пэрлээ 1911 онд Богд хаант Монгол улсын Сэцэн хан аймгийн Жонон бэйсийн хошуу буюу одоогийн Хэнтий аймгийн Биндэр сумын нутагт Дамдингийнд төрсөн байна.
Х. Пэрлээ 1926-1928 онд хошууны бага сургуульд, 1928 онд Багшийн сургуульд суралцаж багшийн мэргэжилтэй болжээ.1929-1937 онд Хэнтий, Архангай аймагт бага сургуулийн захирал, багш, холбоочноор ажиллаж байсан.
1945-1949 онд Монгол Улсын Их Сургуульд эчнээгээр суралцан төгсгөж, түүхч мэргэжил эзэмшжээ. 1941 онд тэр үеийн Шинжлэх Ухааны Хүрээлэн (одоогийн Шинжлэх Ухааны Академи)-д судлаачаар орж насан өөд болтлоо Түүхийн хүрээлэнд эрдэм шинжилгээний ажилтан, тасгийн эрхлэгчээр 40 гаруй жил тасралтгүй ажиллажээ.
1957 оноос ЗХУ-ын Дорно дахины судлалын хүрээлэнгийн аспирантурт суралцаж 1959 онд БНМАУ-д анх эрдмийн зэргийг «Хятаны түүхээс» сэдвээр түүхийн ухааны дэд эрдэмтний зэрэг хамгаалжээ.
1978 онд «Эртний монголчуудын нүүдлийн соёл иргэншлийн түүхийн зарим асуудалд» сэдвээр түүхийн ухааны докторын зэрэг хамгаалсан байна. Д.Пэрлээ нь 1962 онд Дэлхийн өвөг түүхийн холбооны байнгын зөвлөлийн гишүүнээр, 1967 онд Монгол улсын Шинжлэх Ухааны Академийн гишүүнээр тус тус сон¬гогдон ажиллажээ.
Д.Пэрлээ 1940-өөд оноос эртний монголчуудын угсаа гарал, соёл иргэншлийн түүхийн гол зангилаа асуудлыг багтаасан судалгааны нэгэн том чиглэлийг сонгон авч ажиллан «БНМАУ-ын түүх»-ийн нэгэн боть, «БНМАУ-ын түүх»-ийн гурвал зохиолын нэг үндсэн зохиогчоор ажилласан ба эрдэм шинжилгээний 20 гаруй ном, товхимол, 100 гаруй өгүүлэл туурвин, дотоод, гадаадад нийтлүүлж, Монголд төдийгүй, дэл-хийн дорно дахины судлалд нэрд гарсан эрдэмтэн болж чадсан байна.
Монгол улс Д. Пэрлээг Алтан гадас одонгоор 2 удаа, Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагнаж, 1991 онд түүний судалгааны бүтээлүүдэд Монгол улсын төрийн шагналыг нэхэн олгожээ.
Х. Пэрлээгийн туурвисан олон зохиол нь дунд сургуулийн сурах бичиг унших бичгүүдэд орсон юм.
эх сурвалж: http://lnnk.in/je8
